Znaczenie oznaczenia profilu tarczycowego
Hormony tarczycy wywierają wpływ na wszystkie organy człowieka głownie za pośrednictwem receptorów jądrowych (ekspresja genów poprzez transkrypcję), ale także przez inne receptory (błonowe, mitochondrialne itd.) oraz regulują procesy wspólnie z innymi hormonami.
W związku z tym każda dysfunkcja tarczycy przejawia się w wielu różnych objawach, które mogą wskazywać na:
- zwiększoną syntezę hormonów tarczycy (nadczynność) lub
- zmniejszoną syntezę hormonów tarczycy (niedoczynność).
W jakich przypadkach oznaczany jest test tarczycowy?
1. U wszystkich pacjentów z zespołem objawów mogących sugerować dysfunkcję tarczycy i/lub ze zmianami morfologicznymi gruczołu tarczycowego. W związku z tym, że hormony tarczycy są bardzo istotne w procesie dojrzewania i rozwoju dziecięcego oznacza się je także w przypadkach zaburzeń wzrostu u noworodków i dzieci.
Główne objawy związane z zaburzeniami funkcji tarczycy:
- osłabienie (niedoczynność)
- apatia (niedoczynność) lub pobudzenie (nadczynność)
- zmniejszenie (niedoczynność) lub zwiększenie (nadczynność) częstości skurczów serca
- przybieranie (niedoczynność) lub tracenie (nadczynność) na wadze
- zwolnienie (niedoczynność) lub przyśpieszenie (nadczynność) pasażu jelitowego
- zaburzenie wzrostu u dzieci
2. U pacjentów leczonych w związku z zaburzeniami czynności tarczycy również syntetycznymi lekami antytarczycowymi lub tyroksyną
3. U pacjentów leczonych lekami, które mogą wpływać na czynność tarczycy (niektóre leki przeciwarytmiczne, interferon, związki litu, itd.)
4. U pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi (często wzajemnie zależne z zaburzeniami funkcjonowania tarczycy)
Główne przyczyny rozbieżności w profilu tarczycowym są związane z patologią tarczycy:
1. Obniżone TSH
- wczesna ciąża (HCG)
- glukokortykoidy, dopomina, leki dopaminergiczne (bromokrypty), serotonina, opiaty, kwas trójjodooctowy
- choroby nie wiązane z tarczycą o ciężkim przebiegu
2. Umiarkowane podwyższone TSH
3. Podwyższone FT4
4. Obniżone FT4
5. podwyższone FT3
6. Obniżone FT3
Czynniki wywołujące schorzenia tarczycy:
Leczenie związkami litu, interferonem, amiodaronem, spożywanie pokarmów ze zwiększona dawką jodu.
Znaczenie wieku:
- TSH rośnie w pierwszych dniach życia
- poziom FT4 jest wyższy u noworodków niż dorosłych (przy niższym FT3)
- poziom FT3 jest wyższy u dzieci i młodzieży niż u dorosłych
- poziom FT3 jest niższy u osób starszych